Zajmijmy się interdyscyplinarną oceną ryzyka oraz wpływu na bezpieczeństwo Polski oraz innych krajów NATO / AUSCANNZUKUS związanego z naturalnym, bądź intencjonalnym rozprzestrzenianiem ASF (Afrykański Pomór Świń). Wirus ASF powoduje ostrą chorobę u świń domowych i dzików i chociaż nie powoduje choroby u ludzi, jego wpływ na gospodarkę, zwłaszcza poprzez handel i rolnictwo, jest znaczny. W ujęciu krajowym (ASF rozprzestrzeniania się ze wschodu na zachód Polski od 2014 roku), obecnie epizootia ASF obejmuje ok. powierzchni 30% Polski odpowiadającej za ok. 10% produkcji polskiej wieprzowiny powodując ponad 400 mln zł bezpośrednich i ponad miliard zł pośrednich rocznych strat, a do 90% hodowców ze stref zapowietrzonych rezygnuje z produkcji. W ujęciu globalnym ekspansja wirusa (ze wchodu na zachód Europu oraz przez Rosję do Chin i dalej kolejnych krajów ASEAN-u) przyczynia się do głębokich zmian w aspekcie ekonomicznym (np. spadek pogłowia świń – na Ukrainie prawie 3-krotny, ogólnoświatowe braki w zaopatrzeniu leków do produkcji których wykorzystuje się świnie), społecznym (np. masowe protesty w Europie Wschodniej) czy kulturowym (np. wieprzowina od kwietnia 2019 nie jest już najczęściej spożywanym mięsem globalnie).
Według naszego modelu matematycznego Wielkopolska zostanie szacunkowo zainfekowana w niecałe 3 lata, a pojawienie ASF się w tzw. „świńskim rogu” może spowodować niepokoje społeczne na niespotykaną w III RP skalę. ASF został prawdopodobnie użyty już kilkukrotnie jako broń biologiczna przez CIA na Kubie w 1971 oraz przez Sowietów kilka lat później. Podzielmy aspekty badania na (I) analizę epidemiologiczną z akcentem na pośrednie koszty choroby potencjalnie dewastujące produkcję wieprzowiny w kontekście bezpieczeństwa żywnościowego, (II) teoretyczny model wykorzystania ASF-u jako broni biologicznej (III) oraz skutki w postaci ruchów protestu.
Pokrótce (szczegóły w analizie w języku angielskim):
I) Epidemiologia. ASF charakteryzuje się dużą liczbą dróg zakażeń – z decydującą rolą antropomorficzną. W skali globalnej bioasekuracja farm i pasywny monitoring zwierząt są jedynymi kosztowo-efektywnymi środkami prewencyjnym (nie istnieje na chwilę obecną ani lekarstwo ani szczepionka na ASF). Kontrola populacyjna dzików może, a nie musi wpływać na rozprzestrzenianie się ASF.
II) Agroterroryzm. Pokażemy z jaką łatwością bez specjalistycznej wiedzy mikrobiologicznej oraz funduszów można z dużym prawdopodobieństwem wprowadzić zakażenie na obszar do tej pory wolny od choroby.
III) Protesty. Przeanalizujemy również aspekt formowania się ruchów protestu wokół tematu ASF-u na przykładzie Polski (kumulacja protestów wokół wielowymiarowego problemu ASF wystąpiła na początku roku 2019). Przeprowadziliśmy analizę ilościową nowych ruchów protestu : (1) organizacje hodowców trzody chlewnej; (2) organizacje obrońców praw zwierząt; (3) organizacje myśliwych oraz weterynaryjne. Kumulacja protestów w Polsce wokół wielowymiarowego problemu ASF wystąpiła na początku roku 2019.
Naszym zdaniem percepcja szeroko pojętego zagrożenia ASF, zwłaszcza w środowisku decydentów, jest niedoszacowana i dokładne zgłębienie tematu jest konieczne, w celu zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego Polski oraz innych krajów NATO / AUSCANNZUKUS.